Jeane Manson, giọng ca Mỹ với tâm hồn Pháp

Đăng ngày: 10/06/2023

Thành danh vào giữa thập niên 1970 (hầu như cùng thời với Mike Brant), Jeane Manson là một trong những ca sĩ Mỹ rất quen thuộc với công chúng Pháp, cũng như Joe Dassin và Mort Shuman. Đầu năm 2023, Jeane Manson trình làng đĩa hát bao gồm các bản dân ca đảo Corse, sau khi thành công trong nhiều thể loại kể cả nhạc pop, phúc âm, bán cổ điển hay dòng nhạc tình La Tinh.

Sinh ra ở thành phố Cleveland, bang Ohio ở Hoa Kỳ, Jeane Manson đã sống những năm tháng đầu đời ở Mexico, nơi cha cô (John Manson) hành nghề nhà văn kiêm nhà báo, còn mẹ của Jeane (Chris Stevens) là ca sĩ chính nhóm nhạc jazz Louis Prima khá nổi danh vào cuối thập niên 1950. Trở về Mỹ thời cô còn chưa đến tuổi trưởng thành, Jeane được gia đình khuyến khích theo đuổi con đường nghệ thuật : cô học đàn ghi ta và piano. Ngoài âm nhạc, cô còn học múa và đóng kịch (từ năm 13 tuổi) tại các lớp diễn xuất của hãng phim MGM Studios ở California. Tại trường đại học, cô trao dồi sáng tác và tham gia vào lớp đào tạo diễn viên của Lee Strasberg.

Điều đó giải thích vì sao trong thời gian đầu cô chọn nghề diễn viên chứ không phải là ca hát. Sau khi xuất hiện trong vài bộ phim ở Hollywood (phim \’\’Young Nurses\’\’ dưới sự chỉ đạo của Roger Corman, sau đó là \”Dirty O\’Neill\” và \”Nightmare Circus\”) Jeane Manson sang châu Âu vào tháng 08/1974. Trong hành lý, cô chỉ mang theo cây đàn ghi ta, vài quyển sách và các bản nhạc chép tay. Rời Hoa Kỳ để đi tìm những chuyến phiêu lưu mới trên con đường nghệ thuật, Jeane Manson quyết định lập nghiệp ở Pháp.

Đến thủ đô Paris, Jeane tiếp thu nhanh chóng văn hóa Pháp. Chỉ vài tháng sau, cô xuất hiện trong nhiều bộ phim do các công ty Mỹ-Pháp hợp tác sản xuất : \’\’Bons baisers de Hong Kong\” với Mickey Rooney. Sau đó có các bộ phim trinh thám hình sự như \’\’10 to Midnight\’\’ (Le Justicier de Minuit) với ngôi sao màn bạc Charles Bronson, \”La Trace\” với Richard Berry hay \”The Piano Player\” với hai diễn viên Dennis Hopper và Christophe Lambert.

\’\’Trước khi nói lời vĩnh biệt\’\’ gắn liền với tên tuổi Jeane Manson 

Song song với nghề đóng phim, Jeane luôn tìm cơ hội dấn thân vào nghề ca hát. Vào năm 1974, lần đầu tiên cô tham gia vào đoàn nghệ sĩ thực hiện một chuyến lưu diễn với Sacha Distel. Nhưng thời khắc quyết định là vào năm 1976, cuộc gặp gỡ với nhà soạn nhạc Jean Renard đã tạo ra bước ngoặt trong sự nghiệp của Jeane. Sau khi sáng tác hầu hết các bản nhạc ăn khách cho Mike Brant, tác giả này đã viết cho Jeane Mason nhạc phẩm \’\’Avant de nous dire adieu\’\’ (Trước khi nói lời vĩnh biệt).

Bản ghi âm đầu tiên này lập kỷ lục số bán với hơn 2 triệu bản chỉ trong vài tuần. Nhờ thành công này, cô được mời đi hát trong nhiều show truyền hình trên khắp thế giới, từ Châu Âu, Trung Đông cho đến Nam Mỹ …. Bài hát này sau đó được ghi âm lại trong nhiều thứ tiếng, trong tiếng Việt giai điệu này trở thành \’\’Trước khi giã từ anh\’\’ do nữ ca sĩ Ngọc Lan ghi âm.

Từ năm 1977 trở đi, Jeane ngưng hẳn các hoạt động nghệ thuật khác để dành trọn thời gian cho âm nhạc. Trên truyền hình, cô xuất hiện cùng với nhiều nghệ sĩ quốc tế như Julio Iglesias, Joan Baez, Sting hay Kenny Loggins …. Tại châu Âu, Jeane Manson thường hát chung với nhiều nghệ sĩ chuyên hát tiếng Pháp kể cả Joe Dassin, Dave, Carlos hay Eddy Mictchell ……

Trong 40 năm sự nghiệp, Jeane Manson đã ghi âm 27 album bao gồm hơn 600 bài hát và đã bán hơn 30 triệu bản trên thế giới. Năm 1979, Jeane từng đại diện cho Luxembourg tại cuộc thi hát truyền hình châu Âu Eurovision diễn ra ở Israel. Nhờ có chất giọng cao vút, âm vực rộng trải dài 3 quãng tám, làn hơi đầy đặn khỏe khoắn nên ít khi nào bị hụt hơi, cho nên Jeane có thể hát nhiều thể loại mà vẫn hợp. Jeane Manson ghi âm nhạc đồng quê ở Nashville vào năm 1995. Album nhạc bán cổ điển được phát hành vào năm 1999. Đợt trình diễn nhạc phúc âm (gospel) được thực hiện vào năm 2016. 

Sở trường hát nhạc La Tinh của giọng ca từng sống ở Mexico

Nhờ phiên âm chuẩn, Jeane có thể hát trong nhiều thứ tiếng, kể cả tiếng Anh, Pháp, Ý, Do Thái hay Tây Ban Nha ….. Gần đây nhất, dự án ghi âm các bản dân ca đảo Corse cho thấy dù đã có nhiều năm tay nghề, nhưng Jeane Manson vẫn luôn tò mò và say mê tìm kiếm các dự án ghi âm khác nhau.

Thời thân phụ của cô lâm bệnh nặng, Jeane lại càng sống gần gũi với gia đình và có dịp ôn lại nhiều kỷ niệm tuổi thơ, thời cô sống với bố mẹ ở Mexico. Trong quyển tiểu sử \”Một cô gái Mỹ ở Paris\’\’ xuất bản vào năm 2011, Jeane có nhắc lại đến nhiều kỷ niệm với gia đình, khi mẹ cô thường hát lại các bản rumba và bolero phối theo điệu jazz. Khi chọn định cư ở miền nam Tây Ban Nha vào đầu những năm 2010, Jeane Manson đã gặp 2 nghệ sĩ du mục chuyên chơi đàn ghi ta (Claudio Pot và Francisco Gil).

Sự hợp tác này cho ra đời hai album song ngữ. Khách hâm mộ khám phá sở trường hát nhạc La Tinh của Jeane Manson qua những giai điệu kinh điển như \”Gracias a la Vida, Angelitos Negros, Aranjuez mi Amor, Quizas quizas, Histora de un Amor\” cũng như phiên bản phóng tác sang tiếng Tây Ban Nha của bài \’\’L\’Été Indien\’\’ của Joe Dassin. Một album thú vị nơi nghệ sĩ thể hiện tất cả sự lưu luyến của mình về khung trời tuổi thơ hoài niệm.

Dù có hát trong tiếng gì đi chăng nữa, tên tuổi của Jeane Manson vẫn gắn liền với những bản nhạc trữ tình tha thiết đầu đời, nhất là khi tác giả Jean Renard đã soạn theo kiểu đo ni đóng giày cho giọng ca Mỹ với tâm hồn Pháp. Qua những giai điệu cực kỳ lãng mạn, tiếng hát Jeane Manson càng nhức nhối trên cung thứ đoạn tuyệt, chết lịm những say đắm tha thiết, trước khi nói lời vĩnh biệt.

Tuấn Thảo